10 TYSIĘCY NARZECZONYCH reż. Buster Keaton, prod.: 1925 (57 min)

w.: Buster Keaton (James Shannon), Roy Barnes (Billy Meekin), Snitz Edwards (prawnik)

Keatonowska wyobraźnia osiągnęła stan deliryczny poprzez przedstawienie przeciwności i nieszczęść w ich najbardziej barbarzyńskiej i niepokojącej postaci. Jest on specyficznie mieszaniną pewnej melancholii z najbardziej zwariowanym typem komedii.

 

MĘCZEŃSTWO JOANNY D’ARC reż. Carl T. Dreyer, prod.: Francja 1928 (82 min)

w.: Renée Jeanne Falconetti (Joanna d’Arc), Eugène Silvain (biskup Cauchon), Louis Ravet (kanonik Beaupère), André Berley (kanonik d’Estivet)

Cały proces Joanny, składający się z 29 przesłuchań, Dreyer skomasował w jednym, ostatnim dniu jej życia; wielomiesięczna udręka, podstępy sędziów, tortury, załamanie się dziewczyny w cmentarnym otoczeniu i późniejsze odwołanie podpisanego już przez nią aktu skruchy, bo natchniona została pewnością, że jej walką jest męczeństwo, a zwycięstwem śmierć – wszystko to podlega spiętrzeniu w nieprzerwanym ciągu wydarzeń, wcale jednak nie przedstawia się na skutek tego mniej wiarygodnie i rzeczowo.

 

PODRÓŻ NA KSIĘŻYC reż.: Georges Méliès, prod.: Francja 1902 (13 min)

w.: Victor André, Bleuette Bernon, Brunnet, Jeanne d’Alcy, Henri Delanno

Film zaczyna się kongresem naukowym, na którym profesor Barbenfoullis (grany przez samego Méliès’a) próbuje przekonać kolegów do wzięcia udziału w podróży mającej na celu eksplorację Księżyca. Kiedy udaje mu się ich namówić, zostaje wysłana specjalna ekspedycja uczonych na statku kosmicznym.

 

NAPAD NA EKSPRES reż.: Edwin S. Porter, prod.: USA 1903 (11 min)

w.: A.C. Abadie (szeryf ), Gilbert M. Anderson (bandyta), George Barnes, Walter Cameron, Frank Hanaway, Morgan Jones

Historycy  uważają Napad na ekspres za pierwszy western, zapoczątkowanie gatunku, który za kilka lat miał opanować amerykańskie kino.

 

NIETOLERANCJA reż.: David Wark Griffith, prod.: USA 1916 (197 min)

Rozwijające się równolegle opowieści z różnych epok przedstawiają trzy epizody z życia Jezusa, Noc św. Bartłomieja z 23 na 24 sierpnia 1572 na królewskim dworze francuskim oraz w jednej z rodzin hugenockich, upadek Babilonu w roku 539 p.n.e. (tu głównym wątkiem jest związek sprzedanej na targu niewolników młodej góralki z pieśniarzem w służbie zdradzieckiego arcykapłana) i fabułę służącą współczesnemu oskarżeniu kapitalistów, opartą w początkowych fragmentach na autentycznych wydarzeniach strajku w jednej z fabryk amerykańskich.

 

WÓZEK WIDMO reż.: Victor Sjöström, prod.: Szwecja 1920 (107 min)

w.: Victor Sjöström (David Holm), Tore Svennberg (Georges), Astrid Holm (siostra Edit), Hilda Borgström (żona Davida)

Podłożem opowieści jest legenda, że kto skona w sylwestra o północy, na następny rok zostaje woźnicą Śmierci, transportującym dusze zmarłych. David Holm, który popadł w nałóg pijaństwa i stał się tyranem swojej rodziny, leży w tę noc bez świadomości po bójce na cmentarzu i zostaje nawiedzony przez zmarłego dokładnie o rok wcześniej kompana: ma przejąć jego obowiązki. W zamroczeniu przypominają mu się wydarzenia z przeszłości i historia desperackich starań zakochanej w nim siostry z Armii Zbawienia. (…)

 

BEN HUR reż.: Fred Niblo, prod.: USA 1925 (143 min)

w.: Ramon Novarro (Ben Hur), Francis X. Bushman (Messala), May McAvoy (Esther), Bettty Bronson (Mary)

W historię Ben-Hura Niblo wplótł  wątek Jezusa. Prolog przedstawia jego narodziny.  Potem jesteśmy świadkami dwóch spotkań Ben-Hura z Chrystusem, których wynikiem jest nawrócenie bohatera na chrześcijaństwo. Wreszcie krótki fragment przedstawia scenę ukrzyżowania. Dwie sekwencje przeszły  do historii kina. Pierwsza przedstawia morską bitwę, druga -  wyścig rydwanów.

 

UPIÓR W OPERZE reż.: Rupert Julian, prod.: USA 1925 (94 min)

w.: Lon Chaney (Upiór), Mary Philbin (Christine), Norman Kerry (wicehrabia de Chagny), Arthur Edmund Carewe (Ledoux), Gibson Gowland (Simon Buquet)

Historia szalonego muzyka i wynalazcy Eryka, który wybudował labirynt pod paryską Operą. Jego przerażająca charakteryzacja zaprezentowana zostaje publiczności dopiero po długim przygotowaniu w scenie, kiedy Eryk gra na organach, a porwana przez niego śpiewaczka (Mary Philbin) zrywa mu maskę, w jakiej dotychczas występował.

 

CZARNY PIRAT reż.: Albert Parker, prod.: USA 1926 (88 min)

w.: Billie Dove (księżniczka Izabela), Douglas Fairbanks (Czarny Pirat), Anders Randolf (pirat)

Na statek napadają piraci, którzy wysadzają łajbę i mordują większość pasażerów. Na pokładzie znajdował się młody arystokrata, którego późniejsze czyny sprawią, że zostanie nazwany „Czarnym Piratem”. Podróżował wraz ze swoim ojcem, który nie przeżył ataku. Syn poprzysiągł mu, że nie spocznie dopóki nie pomści swego ojca. Akt zemsty przedstawiono niezwykle spektakularnie. Czarny Pirat wyjątkowo sprytnie, w pojedynkę, przechwytuje statek. Rozprawia się z każdym, kto stanie mu na drodze.

 

CZŁOWIEK Z KAMERĄ reż.: Dżiga Wiertow, prod.: ZSRR 1929 (70 min)

Kamera zaczyna pracować, gdy miasto budzi się do życia: autobusy i tramwaje wyjeżdżają z zajezdni, a na pustych ulicach rozpoczyna się ruch. Potem śledzi życie mieszkańców (przede wszystkim Moskwy, ale również Kijowa, Jałty i Odessy) podczas codziennej pracy i rozrywek, zawarte w jednym dniu. Kamera chwyta dziecko plączące się pod nogami kobiet, śledzi gapiów zajętych przyglądaniem się ulicznemu sztukmistrzowi, posuwa się wraz z ambulansem wiozącym ofiarę wypadku. Nowe obyczaje przeplatają się tu ze starymi – obserwujemy śluby, separacje i rozwody orzekane przez magistrat, nie Cerkiew.

 

TE OKROPNE KAPELUSZE reż.: David Wark Griffith, prod.: USA 1909 (2 min)

Jeden filmowy gag inspirowany ówczesnymi warunkami panującymi w salach kinowych, kiedy ekran znajdował się nisko, krzesła stały na jednym poziomie, a damy nosiły ogromne kapelusze.

 

ZEMSTA OPERATORA FILMOWEGO reż.: Władysław Starewicz, prod.: Rosja 1912 (10 min)

Pan Pasikonik, zalotny operator filmowy, bierze rewanż na panu Żuku, którego filmuje podczas randki z panią Ważką. Nakręcony rezultat puszcza następnie w kinie, kiedy na widowni zasiada pani Żukowa. Jeden z pierwszych filmów animowanych pioniera tego gatunku.