FILMY W SIECI

1. HELI reż.: Amat Escalante, prod.: Meksyk/Holandia/Niemcy/Francja 2013 (105 min)
2. POWIEM CI WSZYSTKO (Kerron sinulke kaiken) reż.: Simo Halinen, prod.: Finlandia/Szwecja 2013 (95 min)
3. OBYWATEL ROKU (Kraftidioten) reż.: Hans Petter Moland, prod.: Norwegia 2014 (116 min)
4. MICHAEL KOHLHAAS reż.: Arnaud des Pallières, prod.: Francja/Niemcy 2013 (122 min)
5. LEKCJE HARMONII (Uroki garmonii) reż.: Emir Baigazin, prod.: Kazachstan/Niemcy/Francja 2013 (110 min)
6. PO ŚLUBIE (Libánky) reż.: Jan Hřebejk, prod.: Czechy/Słowacja 2013 (92 min)
7. HOTEL (Hotell) reż.: Lisa Langseth, prod.: Szwecja/Dania 2013 (97 min)
8. ROCK THE CASHBAH (Rock Ba-Casba) reż.: Yariv Horovitz, prod.: Izrael/Francja 2012 (93 min)
9. SERCE LWA (Leijonasydän) reż.: Dome Karukoski, prod.: Finlandia/Szwecja 2013 (104 min)
10. MÓJ KUZYN ZORAN (Zoran, il mio nipote scemo) reż.: Matteo Oleotto, prod.: Włochy/Słowenia 2013 (106 min)
11. MELAZA reż.: Carlos Lechuga, prod.: Kuba/Francja/Panama 2012 (80 min)
12. DUŻY ZESZYT (A nagy füzet) reż.: János Szász, prod.: Węgry/Niemcy/Austria/Francja 2013 (109 min)
13. NAGINAJĄC REGUŁY (Ghaedeye tasadof) reż.: Behnam Behzadi, prod.: Iran 2013 (93 min)
14. GEOGRAF PRZEPIŁ GLOBUS (Gieograf głobus propił) reż.: Aleksandr Wieledinski, prod.: Rosja 2013 (120 min)
15. CZARNY WĘGIEL, KRUCHY LÓD (Bai ri yan huo) reż.: Diao Yinan, prod.: Chiny 2014 (106 min)
16. RZYMSKA AUREOLA (Sacro GRA) reż.: Gianfranco Rosi, prod.: Włochy/Francja 2013 (93 min)
17. DIFRET reż.: Zeresenay Berhane Mehari, prod.: Etiopia/USA 2014 (99 min)
18. TOSTY PO MEKSYKAŃSKU reż.: Fernando Eimbcke, prod.: Meksyk 2013 (82 min)
19. KLAUNI reż.: Viktor Tauš, prod.: Czechy/Finlandia/Luksemburg/Słowacja 2013 (120 min)
20. MÓJ PIES KILLER (Môj pes Killer) reż.: Mira Fornay, prod.: Słowacja/Czechy 2013 (90 min)
21. ROXANNE reż.: Valentin Hotea, prod.: Rumunia 2013 (97 min)
22. RĘKOPISY NIE PŁONĄ (Dast-Neveshtehaa Nemisoosand) reż.: Mohammad Rasoulof, prod.: Iran 2013 (134 min)
23. ARTYSTA I MODELKA (El artista y la modelo) reż.: Fernardo Trueba, prod.: Hiszpania/Francja 2012 (104 min)

24. BLUE HIGHWAY reż.: Kyle Smith, prod.: USA 2013 (71 min)
25. GROBOWIEC ŚWIETLIKÓW (Hotaru no haka) reż.: Isao Takahata, prod.: Japonia 1988 (89 min)
26. DUŻE ZŁE WILKI (Big Bad Wolves) reż.: Aharon Keshales, Navot Papushado, prod.: Izrael 2013 (110 min)
27. CALL GIRL reż.: Mikael Marcimain, prod.: Szwecja/Norwegia/Finlandia/Irlandia 2012 (140 min)
28. SENADA (Epizoda u životu beraca željeza) reż.: Danis Tanović, prod.: Bośnia i Hercegowina/Francja/Słowenia/Włochy 2013 (75 min)
29. LOCKE reż.: Steven Knight, prod.: Anglia 2013 (82 min)
30. SALVO. OCALONY (Salvo) reż.: Antonio Piazza, Fabio Grassadonia, prod.: Włochy/Francja 2013 (105 min)
31. ŻYCIE ADELI. ROZDZIAŁ 1 i 2 (La vie d’Adèle) reż.: Abdellatif Kechiche, prod.: Francja 2013 (179 min)
32. POZYCJA DZIECKA (Pozitia copilului) reż.: Calin Peter Netzer, prod.: Rumunia 2013 (112 min)
33. JAK OJCIEC I SYN (Soshite chichi ni naru) reż.: Hirokazu Koreeda, prod.:  Japonia 2013 (120 min)
34. NEBRASKA reż.: Alexander Payne, prod.: USA 2013 (115 min)
35. VERMEER WEDŁUG TIMA (Tim’s Vermeer) reż.: Teller, prod.: USA 2013 (80 min)
36. KOBIETA W UKRYCIU (The Invisible Woman) reż.: Ralph Fiennes, prod.: Anglia 2013 (111 min)
37. KŁAMSTWA ARMSTRONGA (The Armstrong Lie) reż.: Alex Gibney, prod.: USA 2013 (124 min)
38.  MANDELA. DROGA DO WOLNOŚCI (Mandela: Long Walk to Freedom) reż.: Justin Chadwick, prod.: Anglia/RPA 2013 (141 min)
39. WSZYSTKO STRACONE (All Is Lost) reż.: J. C. Chandor, prod.: USA 2013 (106 min)

POWIEM CI WSZYSTKO (Kerron sinulke kaiken) reż.: Simo Halinen, prod.: Finlandia/Szwecja 2013 (95 min)

w.: Leea Klemola (Maarit), Peter Franzén (Sami), Ria Kataja (Julia), Emmi Nivala (Pinja), Alex Anton (Teo), Maria Heiskanen (Silva), Johannes Anttilla (Matias), Celso de la Molina (Jaime)

Fińskie Nagrody Filmowe (Jussi Awards)’2014 za scenariusz i rolę kobiecą (L. Klemola)

ROCK THE CASHBAH (Rock Ba-Casba) reż.: Yariv Horovitz, prod.: Izrael/Francja 2012 (93 min)

w.: Yon Tumarkin (Tomer), Yotam Ishay (Ariel), Roy Nik (Aki), Iftah Rave (Haim), Henry David (Ilja), Lavi Zitner (Izak), Shmulik Chelben (Israel), Khaula Al Haji-Daibsi (Samira), Adel Abou Raya (Muhamad)

Nagroda Specjalna Jury na MFF w Sankt Petersburgu’ 2013  

1989 rok, pierwsza intifada. Izraelscy żołnierze są wysyłani do Strefy Gazy w celu nadzorowania ludności. Podczas rutynowego patrolu jeden z nich zostanie zabity przez pralkę zrzuconą z dachu. Sprawca ucieka. Pada rozkaz, by przez weekend na dachu palestyńskiego domu stacjonowało czterech młodych żołnierzy. Mają mieć oko na okolicę i znaleźć zabójcę kolegi. Palestyńscy mieszkańcy, mając izraelskich żołnierzy nad głową, obawiają się posądzenia o kolaborację. Rekruci muszą odnaleźć swoje miejsce w otaczającym ich totalnym chaosie

SERCE LWA (Leijonasydän) reż.: Dome Karukoski, prod.: Finlandia/Szwecja 2013 (104 min)

w.: Peter Franzén (Teppo), Laura Birn (Sari), Jasper Pääkkönen (Harri), Pamela Tola (Tölli), Jussi Vatanen (Kulmala), Timo Lavikainen (Olli), Mikko Neuvonen (Daniel), Yusufa Sidibeh (Rhamadhani)

Nagroda FIPRESCI oraz nagroda publiczności na MFF w Troi’2014  

Poruszająca historia o przekraczaniu uprzedzeń na tle rasowym i klasowym. Film, który okazał się hitem kinowym w Finlandii, bijąc frekwencyjnie takie filmy, jak: Grawitacja i Thor: Mroczny świat.

Teppo świeżo po wyjściu z więzienia stara się rozpocząć nowe życie. Ale mając wytatuowaną swastykę na ramieniu i przyjaciół skinheadów, którzy nie opuszczają go na krok, zatrzaskują się przed nim każde drzwi. Pewnego razu w kawiarni, poznaje piękną blondynkę, z którą rozpoczyna ekscytujący związek. Jakiś czas później, dowiaduje się, że będzie z nimi mieszkało dziecko, które dziewczyna ma z poprzedniego związku i, że jest ono… czarne. Sytuacja staje się jeszcze bardziej gorąca, kiedy z parą planuje zamieszkać także niezrównoważony brat Teppo, zdecydowany rasista.

RZYMSKA AUREOLA (Sacro GRA) reż.: Gianfranco Rosi, prod.: Włochy/Francja 2013 (93 min)

Złoty Lew na MFF w Wenecji’2013

GRA to skrót od Grande Raccordo Anulare, nazwy 70-kilometrowej obwodnicy, która otacza Rzym „niczym pierścień Saturna”. Jedną z inspiracji Rosiego był pamiętny autostradowy epizod z „Rzymu” Felliniego – wizja cywilizacyjnego pędu w nieznane oraz niezmienności zachowań ludzi porwanych przez ten kosmiczny pęd. Rosiego fascynuje nierealność tego świata, klimat peryferii, okolic autostrady, do których zwykle się nie dociera, gdzie się nie zatrzymuje. Kto tam żyje?

TOSTY PO MEKSYKAŃSKU reż.: Fernando Eimbcke, prod.: Meksyk 2013 (82 min)

w.: Maria Renée Prudencio (Paloma), Lucio Giménez Cacho (Hector), Danae Reynaud (Jazmin)

Nagroda za reżyserię na MFF w San Sebastian’2013

Paloma i jej nastoletni syn Hector improwizują kilkudniowy wypad nad morze. Jeśli miał on oderwać ich od codziennej rutyny, to nic z tego. Czas spędzają na leżakach nad basenem, albo na łóżkach w hotelowym pokoju. Zamawiają coś do jedzenia, grają w karty, prowadzą nijakie rozmowy. Banalna nuda, która już dawno zakradła się w ich życie nie chce wypuścić ich z rąk. Po co więc wyjechali? W domu mogli nudzić się ze sobą tak samo.

Jest już po sezonie i w hotelu nie ma wielu gości. Przebywa w nim rówieśniczka Hectora, Jazmin, wraz z rodzicami. To dla nich podróż sentymentalna. Wracają do miejsca gdzie niegdyś poczęli Jazmin. Dziewczyna wie nawet, w którym pokoju to miało miejsce i na którym łóżku. Nastolatki zwracają rychło na siebie uwagę. Wkrótce okazuje się też, że Jazmin jest biegła w sztuce masturbowania Hectora, czym ożywia jego dotychczasowe samotne sesje. Wakacje nabierają dla obojga nowego blasku, wyzwalają inwencję do wyrwania dla siebie okazji do intymności, zanim zakręcona mamuśka Hectora pojawi się na horyzoncie w najmniej odpowiednim momencie.

Ale to co piękne, zbyt szybko się kończy.

ROXANNE reż.: Valentin Hotea, prod.: Rumunia 2013 (97 min)

w.: Serban Pavlu (Tavi), Corina Moise (jego dziewczyna), Diana Dumbrava (Roksana), Angel Damian (Victor), Mihai Calin (Sandu), Ingrid Bisu (dziewczyna Victora)

Octavian prowadzi spokojne, odmierzone rodzinnym rytmem życie. Jego stabilizacja ulegnie rozchwianiu, kiedy w  ręce wpadnie mu ubecka teczka na jego temat. Mniejsza o to jak był postrzegany przez komunistyczną służbę bezpieczeństwa – jako „element niepewny politycznie”. Szokiem okazuje się to, że prawdopodobnie jest ojcem dziecka, z istnienia którego nie zdawał sobie sprawy. Konfrontacja z przeszłością nie jest przyjemna, ale Octavian chce poznać prawdę. Owszem, miał romans z matką domniemanego syna, ale czy rzeczywiście jest jego ojcem? Tropy prywatnego śledztwa są zaplątane przez czas. Może lepiej ich poniechać, by nie zniszczyć życia kilku zamieszanych w tę sprawę osób? W filmie Valentina Hotei nie chodzi o rozwiązane zagadki. Ale jak w kilku innych głośnych rumuńskich filmach z ostatnich lat („Pozycja dziecka”, „Wszyscy w naszej rodzinie”, „Dobre chęci”) o pokazanie niejednoznacznych postaw moralnych w zderzeniu z sytuacjami, które wymagają ich przewartościowania. 

RĘKOPISY NIE PŁONĄ (Dast-Neveshtehaa Nemisoosand) reż.: Mohammad Rasoulof, prod.: Iran 2013 (134 min)

Nagroda FIPRESCI na MFF w Cannes’2013; nagroda krytyki na MFF w Hamburgu’2013

Jak wygląda zasłonięta przez cenzurę, niewygodna politycznie rzeczywistość Iranu? W psychologicznym thrillerze „Rękopisy nie płoną” szokuje otwartość, z jaką reżyser Mohammad Rasoulof zdecydował się opowiedzieć o brutalnym łamaniu praw człowieka, prześladowaniach, torturach, uciszaniu opozycji pod rządami ajatollahów. Inspiracją stały się autentyczne wydarzenia z lat 1988-98. W wyniku czystek zginęło wtedy z rąk tajnej policji ponad 80 intelektualistów krytykujących islamską republikę. Film śledzi losy jednego z nich: unieruchomionego na wózku, chorego na serce i cukrzycę 60-letniego pisarza, który opisał nieudany zamach na 21 dysydentów udających się na emigrację. Władza stara się przejąć rękopis i ukryte kopie. Przebieg operacji obserwujemy z punktu widzenia dwóch specjalistów od mokrej roboty. Jeden z nich ma ciężko chore dziecko. Wszystkie pieniądze z wykonywania wyroków idą na leczenie, szpital.

ARTYSTA I MODELKA (El artista y la modelo) reż.: Fernardo Trueba, prod.: Hiszpania/Francja 2012 (104 min)

„Artysta i modelka” nie porywa nagłymi zwrotami akcji. To kino, w którym najważniejszy jest nastrój. Potęguje go wybór formy: film jest czarno-biały, świadomie stylizowany  na francuskie kino z lat 40. Ujmuje dellikatnością przekazu, długimi ujęciami,  mistrzowskim operowaniem światłem.
Druga wojna światowa, okupowana  Francja, stary rzeźbiarz (w tej roli wy bitny francuski aktor Jean Rochefort), znajduje na rynku w swoim miasteczku młodą, piękną uciekinierkę z obozu.  W zamian za dach nad głową proponuje jej pozowanie do jednej ze swoich rzeźb. Pomimo dzielących ich różnic sztuka sprawia, że tych dwoje zaczyna łączyć szczególna więź złożona z zachwytu, fascynacji, podziwu dla urody i mądrości.

DUŻE ZŁE WILKI (Big Bad Wolves) reż.: Aharon Keshales, Navot Papushado, prod.: Izrael 2013 (110 min)

w.: Tzahi Grad (Gidi), Lior Ashkenazi (Micki), Rotem Keinan (Dror), Dovale Glickman (Yoram), Menashe Noy (Rami), Dvir Benedek (Tsvika), Nati Kluger (Eti), Guy Adler (Eli)

Nagrody Izraelskiej Akademii Filmowej’ 2013 za zdjęcia, scenografię, muzykę, charakteryzację i dźwięk; nagroda za reżyserię na MFF w Sitges’ 2013

Izraelski thriller „Duże złe wilki” – reklamowany jako najlepszy film ubiegłego roku według ­Quentina Tarantino – to błyskotliwy, sprawnie zrealizowany kawałek kina gatunkowego. Jego największym atutem jest inteligentny, dowcipny scenariusz balansujący na granicy pastiszu, horroru i dramatu zemsty. Jedynie punkt wyjścia wydawać się może sztampowy. W miasteczku grasuje seryjny morderca małych dziewczynek. Równolegle z działaniami policji prywatne śledztwo podejmuje ojciec jednej z zamordowanych. Ponad połowa filmu dzieje się w piwnicy, gdzie trzech mężczyzn: zdesperowany policjant (Lior Ashkenazi), spanikowany nauczyciel, który ma wskazać miejsce, gdzie zakopał odciętą głowę (Rotem Keinan), i pałający żądzą zemsty ojciec sadysta (Tzahi Grad) wzajemnie się szantażują, torturują i prowadzą twardą psychologiczną grę na wyniszczenie. Liczba nieoczekiwanych zwrotów akcji w tym klaustrofobicznym, mrocznym filmie da się jedynie porównać z wyrafinowanym mistrzostwem Hitchcocka i Polańskiego razem wziętych. A najbardziej zaskakująca w „Dużych złych wilkach” jest niejednoznaczna wymowa filmu, stawiającego trudne pytania o skuteczność krwawego rewanżu.

SENADA (Epizoda u životu beraca željeza) reż.: Danis Tanović, prod.: Bośnia i Hercegowina/Francja/Słowenia/Włochy 2013 (75 min)

w.: Nazif Mujić (Nazif), Senada Alimanović (Senada), Semsa Mujić (Semsa), Sandra Mujić (Sandra)

Nagrody za reżyserię i rolę męską (N. Mujić) oraz nagroda Jury Ekumenicznego na MFF w Berlinie’2013; Nagroda Specjalna Jury na MFF w Stambule’2013

 W czarnych oparach palonych opon Nazif siekierą tnie stare samochody, których szczątki mężczyźni wiozą później przez zaśnieżony las i dziurawe drogi do odległego skupu. Zarobione grosze Nazif oddaje żonie (odciągnąwszy uprzednio kilka marek na zakup rakii). Ospała, zwalista Senada zagniata ciasto, smaży i piecze, nagrzewa wodę do prania, które robi ręcznie, w różowej wanience kilkuletnich córek (Sandra i Semsa Mujić), znosząc przy tym cierpliwie ich wygłupy. Tanović, sam ojciec pięciorga dzieci, chętnie zatrzymuje spojrzenie na dziewczynkach, ruchliwych, wszędobylskich, ciekawsko zaglądających w obiektyw. Zasypiające na krzesłach w szpitalnej poczekalni, marudzące, rozbawione, biegające wokół automatu z napojami córki Nazifa i Senady są sercem dramatu, który się wokół nich rozgrywa, a którego nie są świadome.

SALVO. OCALONY (Salvo) reż.: Antonio Piazza, Fabio Grassadonia, prod.: Włochy/Francja 2013 (105 min)

w.: Saleh Bakri (Salvo), Sara Serraiocco (Rita), Luigi Lo Cascio (Enzo Puleo), Mario Pupella (szef), Giuditta Perriera (Mimma Puleo), Redouane Behache (Picciotto)

Grand Prix (w sekcji Tydzień Krytyki) na MFF w Cannes’2013

Tytułowy Salvo to żołnierz sycylijskiej mafii, który jedzie wykonać kolejny rozkaz swojego szefa. Po zabiciu zdrajcy orientuje się, że w willi przebywa także jego siostra. Bezwzględny gangster w ostatniej chwili rezygnuje z pociągnięcia za spust. Dlaczego tak się dzieje? Być może Salvo dostrzega w dziewczynie lustrzane odbicie samego siebie.Niewidoma, zamknięta w czterech ścianach, zdana na łaskę brata-gangstera Rita ma pełną świadomość egzystencjalnego zniewolenia. Na naszych oczach zyskuje ją także uzależniony od swojego szefa Salvo, pozbawiony ambicji i życiowej inicjatywy. Decyzja o porwaniu dziewczyny jest dla bohatera przełomowa, bo stanowi wyraz buntu przeciw mężczyźnie sterującemu dotychczas każdym jego ruchem. Irracjonalny czyn daje więc obojgu bohaterom szansę przekroczenia ram narzuconych przez otoczenie. Stopień przeobrażeń, jakie zachodzą w ich życiu, przekracza najśmielsze oczekiwania – pod wpływem uczucia Salva Rita odzyskuje wzrok.

ŻYCIE ADELI. ROZDZIAŁ 1 i 2 (La vie d’Adèle) reż.: Abdellatif Kechiche, prod.: Francja 2013 (179 min)

w.: Adèle Exarchopoulos (Adèle), Léa Seydoux (Emma), Salim Kechiouche (Samir), Jérémie Laheurte (Thomas), Catherine Salée (matka Adèle), Aurélien Recoing (ojciec Adèle), Benjamin Siksou (Antoine), Mona Walravens (Lise), Alma Jodorowsky (Béatrice)

Złota Palma oraz nagroda FIPRESCI na MFF w Cannes’ 2013

Adele romansuje z kolegą z klasy, ale ten związek jest pomyłką, pozostawia niesmak. Dziewczyna odkrywa, że pociągają ją kobiety. Jej wyobraźnię opanowuje nieznajoma z niebieskimi włosami. Wkrótce spotkają się w barze dla lesbijek. Emma jest studentką sztuk pięknych. Zostają kochankami. W tym związku Adele dorasta, mierzy się z nietolerancją świata, z własnymi niepokojami.

POZYCJA DZIECKA (Pozitia copilului) reż.: Calin Peter Netzer, prod.: Rumunia 2013 (112 min)

w.: Luminita Gheorghiu (Cornelia), Bogdan Dumitrache (Barbu), Natasa Raab (Olga), Florin Zamfirescu (Domnul), Ilinca Goia (Carmen), Vlad Ivanov (Dinu), Isfan Alexandru (Octavita), Adrian Titieni (ojciec)

Złoty Niedźwiedź oraz nagroda FIPRESCI na MFF w Berlinie’2013

O tym, że syn spowodował wypadek samochodowy i zabił małe dziecko, Cornelia dowiaduje się, gdy ogląda operową próbę. Dramatyczne wiadomości nie sprawiają, że traci głowę. Jest w swoim żywiole, automatycznie przełącza się na „organizatorkę” życia. Trzeba jechać na miejsce wypadku, na komisariat, zadbać o badanie krwi i przypomnieć policjantom, że syn ma prawo do adwokata. Trzeba zadzwonić do wysoko postawionych znajomych, którzy znają policyjne procedury i mają wpływy. Mogą pomóc. Rozpoczyna się brutalna gra w przechytrzanie rzeczywistości. Syn jechał 140 km/godz., ale matka tłumaczy: „Napisz, że jechałeś 110”. Próbuje przygotować własne ekspertyzy, przekupić świadka, udobruchać rodzinę zmarłego dziecka. Telefon za telefonem, papieros za papierosem. Przy okazji chce ugrać więcej, przekonać syna, by nocował u niej. Wymusić poczucie, że jest od matki zależny.

VERMEER WEDŁUG TIMA (Tim’s Vermeer) reż.: Teller, prod.: USA 2013 (80 min)

w.: Tim Jenison, Penn Jillette, Martin Mull, Philip Steadman, David Hockney, Colin Blakemore, Leslie Jenison

Pochodzący z Teksasu wynalazca, Tim Jenison, usiłuje rozwiązać jedną z największych tajemnic sztuki: w jaki sposób siedemnastowieczny holenderski mistrz Johannes Vermeer („Dziewczyna z perłą”; „Kobieta w błękitnej sukni”) był w stanie namalować tak bardzo realistyczne obrazy na 150 lat przed wynalezieniem fotografii? Imponujący projekt badawczy, jakiego podejmuje się Jenison, okazuje się być równie niezwykły jak to, co odkrywa.

WSZYSTKO STRACONE (All Is Lost) reż.: J. C. Chandor, prod.: USA 2013 (106 min)

w.: Robert Redford (mężczyzna)

Nagroda Specjalna Jury na Amerykańskim Festiwalu Filmowym w Deauville’ 2013; Złoty Glob’ 2014 za muzykę; nominacja do Oscara’ 2014 za montaż dźwięku

Samotny człowiek, łódź i horyzont w oddali. „Wszystko stracone” to film jednego aktora. Mężczyzna, którego gra Robert Redford, żegluje samotnie przez ocean. Jego łódź uderza w dryfujący kontener, woda zalewa pokład. Bohater traci łączność z lądem. Zdany na siebie wprowadza w życie kolejne procedury ratunkowe. 

„Po Chciwości chciałem rzucić sobie wyzwanie: w zupełnie inny sposób zadać podstawowe pytania dotyczące ludzkiej kondycji” mówi reżyser. „Historia walki o życie nie potrzebuje godzinnych monologów”, dodaje. To film o przetrwaniu. Ale i o odzieraniu z nadziei. Poza  krzykiem rozpaczy nie padają tu żadne słowa. J. C. Chandor proponuje refleksję nad miejscem człowieka w świecie i jego losem. Gorzką, ale prawdziwie przejmującą.